Μουσείο Κυκλαδικής και Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης Γουλανδρή (Αθηνών)

Στεγάζεται από το 1986 σε ιδιόκτητο κτίριο (Νεοφύτου Δούκα 4, Κολωνάκι) σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ιωάννη Βικέλα. Από το 1991 παραχωρήθηκε στο μουσείο ένα από τα ομορφότερα νεοκλασικά του κέντρου της Αθήνας στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Ηροδότου. Το Μέγαρο Σταθάτου, όπως είναι γνωστό αυτό το κτίριο, είναι έργο του Ερνέστου Τσίλερ και επικοινωνεί με το κυρίως κτίριο του μουσείου μέσω ενός υαλόφρακτου διαδρόμου. Τα περίπου 2.000 τ.μ. του διαθέσιμου προς επίσκεψη χώρου του μουσείου είναι διαμορφωμένα με σύγχρονη μουσειακή αντίληψη. Έτσι διαμορφωμένο και πλήρως εξοπλισμένο, το μουσείο είναι σε θέση να προσφέρει ένα μαγευτικό ταξίδι στην τέχνη του προϊστορικού και αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Στο ισόγειο του κτιρίου βρίσκεται το πωλητήριο αντιγράφων των εκθεμάτων, το οποίο διαθέτει και πολλά βιβλία τέχνης, καθώς και τις εκδόσεις του μουσείου. Στο βάθος, κάτω από το στεγασμένο αίθριο, όπου υπάρχει και ένα μικρό σιντριβάνι με ψηφιδωτό, λειτουργεί καφέ με χυμούς, γλυκίσματα, σαλάτες και ελαφριά γεύματα. Μπορείτε να ξεκινήσετε την επίσκεψή σας από τον πρώτο όροφο, όπου βρίσκεται και η συλλογή κυκλαδικών ειδωλίων, το καμάρι του μουσείου, και μετά να συνεχίσετε στους επόμενους τρεις ορόφους. Εμείς σας προτείνουμε να πάρετε το ασανσέρ, να ανεβείτε στον τέταρτο όροφο, και αφού δείτε τις υπόλοιπες συλλογές που στεγάζει το μουσείο, να επισκεφθείτε τελευταίο τον πρώτο όροφο. Στον τέταρτο όροφο λοιπόν θα βρείτε τη συλλογή του Κάρολου Πολίτη, η οποία συμπληρώνει αυτήν της αρχαίας ελληνικής τέχνης του δεύτερου ορόφου και η οποία θεωρείται μία από τις καλύτερες ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα. Αυτή η συλλογή αποτελείται από 120 περίπου αντικείμενα, που καλύπτουν ένα ιστορικό φάσμα είκοσι αιώνων ελληνικής τέχνης, από τα μυκηναϊκά ειδώλια του 14ου αι. π.Χ. μέχρι τα παλαιοχριστιανικά λυχνάρια του 6ου αι. μ.Χ. Μεταξύ των εκθεμάτων της συλλογής ξεχωριστή θέση κατέχουν τα κορινθιακά χάλκινα κράνη του 8ου αι. π.Χ., τα οποία πιθανόν να προέρχονται από το Ιερό του Διός στην Ολυμπία, το αγαλματίδιο του κιθαρωδού από κυπριακό πωρόλιθο, η εντυπωσιακή μελανόμορφη υδρία του 6ου αι. π.Χ. στη μέση της αίθουσας, τα πήλινα αγγεία γεωμετρικών χρόνων (800-700 π.Χ.) και οι μικρές χαριτωμένες Ταναγραίες. Στον τρίτο όροφο του μουσείου φιλοξενούνται περιοδικές εκθέσεις το καλοκαίρι και από τον Οκτώβριο μέχρι τον Μάρτιο κάθε χρόνου διοργανώνονται διαλέξεις, ημερίδες και σεμινάρια πολιτιστικού περιεχομένου. Εδώ επίσης εκτίθενται και τα νέα αποκτήματα του μουσείου. Μέσω των εκθεμάτων της σημαντικής συλλογής αρχαίας ελληνικής τέχνης που εκτίθενται στο δεύτερο όροφο του μουσείου και με τη βοήθεια των κατατοπιστικών κειμένων που τα συνοδεύουν δίνεται στον επισκέπτη η ευκαιρία να κατανοήσει πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής των αρχαίων Ελλήνων, καθώς και τις θρησκευτικές και ταφικές τους συνήθειες. Στα 350 περίπου αντικείμενα τέχνης που χρονολογούνται από τις Μυκήνες του 15ου αι. π.Χ. μέχρι και την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο του 4ου αι. μ.Χ., περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, γυάλινα φιαλίδια για αρώματα και αιθέρια έλαια, χρυσοί δίσκοι του 9ου αι. π.Χ. από τη Σκύρο, δύο σπάνιες μεταλλικές υδρίες και μεγάλοι μελανόμορφοι αμφορείς από την Αττική. Kατεβείτε, τέλος, στον πρώτο όροφο, όπου εκτίθεται μία από τις σημαντικότερες συλλογές έργων κυκλαδικής τέχνης στον κόσμο. Τα 350 περίπου αντικείμενα της συλλογής είναι αντιπροσωπευτικά της κάθε περιόδου της τέχνης που άνθησε μεταξύ του 3200 π.Χ. και 2000 π.Χ. στα νησιά γύρω από την ιερή Δήλο του Αιγαίου. Θα δείτε τα περίφημα βιολόσχημα ειδώλια που μοιάζουν με σχηματοποιημένα βιολιά και αναπαριστούν με αφαιρετικό τρόπο ανθρώπινες μορφές κατά τις αρχές της τρίτης χιλιετίας. Tα κυκλαδικά ειδώλια, που βρέθηκαν ως επί το πλείστον σε τάφους αποτελούν αντικείμενο μελέτης και έρευνας ως προς τη σημασία τους, που σχετίζεται με τη λατρεία. Πρόκειται για γυμνά αγαλματίδια από λευκό μάρμαρο, τα περισσότερα γυναικεία, με σταυρωμένα τα χέρια που θυμίζουν στάση προσευχής, ελαφρά λυγισμένα γόνατα, κυλινδρικούς λαιμούς, κεφάλια οβάλ ή τριγωνικά. Προφανώς είναι αναθήματα λατρευτικά σε γυναικεία θεότητα της γονιμότητας, τη θεά-μητέρα, καθώς παρουσιάζουν με έμφαση τα στοιχεία της θηλυκής γονιμότητας (στήθη, φουσκωμένη κοιλιά σε κατάσταση εγκυμοσύνης ή μετά τον τοκετό σε κατάσταση λοχείας). Υπάρχουν και αρσενικά ειδώλια, αλλά σε περιορισμένο αριθμό. Εδώ μπορείτε να δείτε ένα ειδώλιο σπάνιο ενός κυνηγού ή πολεμιστή, καθώς και το περίφημο Aρσενικούδι, ένα αντρικό ακέφαλο γυμνό ειδώλιο. Γνωστός είναι και ο καθιστός άνδρας με το κύπελλο στο χέρι που κάνει πρόποση. Όλα τα ειδώλια είναι μικρά, εκτός από το εντυπωσιακό άγαλμα γυναικείας μορφής από λευκό μάρμαρο ύψους 1.40 μ. Άλλα χαρακτηριστικά ευρήματα των Κυκλάδων είναι οι μαρμάρινες ή πήλινες στρογγυλές μικρές λεκάνες (παλέτες), όπου έτριβαν σπόρους για παρασκευή χρωμάτων, οι περίφημες μαρμάρινες κανδήλες (στρογγυλά δοχεία με κωνικό λαιμό και τρύπες στα πλευρά, προφανώς για ανάρτηση) και τέλος τα άγνωστης χρήσης τηγανόσχημα πήλινα με την εγχάρακτη διακόσμηση, τα οποία πιθανόν ήταν αντικείμενα λατρείας ή χρηστικά της καθημερινής ζωής, ενώ σύμφωνα με μια άλλη υπόθεση χρησίμευαν σαν καθρέφτες όταν γέμιζαν το εσωτερικό τους με νερό. Στην ίδια αίθουσα εκτίθεται και ο λεγόμενος Θησαυρός της Κέρου, ο οποίος αποτελείται από πρόχους, μαρμάρινες λεκανίδες, εργαλεία από οψιανό και από οστά, καθώς και από εκατοντάδες θραύσματα μαρμάρινων ειδωλίων που βρέθηκαν στην ακατοίκητη σήμερα Κέρο, τα οποία μοιάζουν να έχουν καταστραφεί κατά τη διάρκεια κάποιας άγνωστης θρησκευτικής τελετής. Ο χώρος του υπογείου χρησιμοποιείται για καλά οργανωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα, τα οποία περιλαμβάνουν προβολές, ξεναγήσεις και δραστηριότητες για δημιουργική έκφραση παιδιών προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Για την προετοιμασία της επίσκεψης, αλλά και για τα σχολεία της επαρχίας, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δανειστούν από το μουσείο μουσειοσκευές, οι οποίες περιλαμβάνουν αντίγραφα εκθεμάτων, ενημερωτικά έντυπα και ταινίες βίντεο. Το Μέγαρο Σταθάτου φιλοξενεί τη συλλογή αρχαίας ελληνικής τέχνης της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία αποτελείται κυρίως από διάφορα αντικείμενα μικρού μεγέθους, όπως κεραμικά, λύχνους και γυάλινα φιαλίδια, καθώς και τα σχέδια του Τσίλερ γι’ αυτό το όμορφο νεοκλασικό. Εδώ διοργανώνονται και οι μακράς διάρκειας περιοδικές εκθέσεις του μουσείου. Άποψη του κυρίως κτιρίου που στεγάζει το Μουσείο Κυκλαδικής και Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης Γουλανδρή. Τμήμα της αίθουσας του δεύτερου ορόφου του Μουσείου Κυκλαδικής και Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης Γουλανδρή. Μελανόμορφη λήκυθος αττικού εργαστηρίου, πιθανώς έργο του ζωγράφου του Άμαση (Μουσείο Κυκλαδικής και Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης Γουλανδρή). Η είσοδος του Μεγάρου Σταθάτου? το κτίριο, έργο του Ερνέστου Τσίλερ, λειτουργεί ως παράρτημα του Μουσείου Κυκλαδικής και Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης Γουλανδρή. Προθήκη σε αίθουσα του πρώτου ορόφου, στο Μουσείο Κυκλαδικής και Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης Γουλανδρή, όπου φιλοξενείται μια από τις σημαντικότερες συλλογές παγκοσμίως έργων κυκλαδικής τέχνης. Χάλκινο κορινθιακό κράνος, από τη συλλογή του Κάρολου Πολίτη (Μουσείο Κυκλαδικής και Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης Γουλανδρή). Προθήκες με κυκλαδικά ειδώλια, στην αίθουσα του πρώτου ορόφου στο Μουσείο Κυκλαδικής και Αρχαίας Τέχνης Γουλανδρή. Μαρμάρινα ειδώλια γυναικείων μορφών (περ. 2800-2300 π.Χ.), από τη συλλογή του Μουσείου Κυκλαδικής και Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης Γουλανδρή. Μαρμάρινο ειδώλιο (2800-2300 π.Χ.) καθιστής μορφής κατά τη διάρκεια πρόποση (Μουσείο Κυκλαδικής και Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης Γουλανδρή).